*स्मरणिका (Souvenir) साठी लेख पाठवण्याचे लेखकांना आवाहन*
*अखिल भारतीय बंजारा सेवा संघ (AIBSS) का 69वां स्थापना दिवस*
*30 जानेवारी 2022*
*चंद्रपूर, महाराष्ट्र राज्य*
------------------------------------------------------
*आदरणीय लेखक,*
*जय सेवालाल... जय वसंत...*
*बंजारा,* देशभरात पसरलेला सर्वात मोठा गण समुदाय. 30 ते 31 जानेवारी 1953 ला ठक्कर बाप्पा नगर, दिग्रस, जिल्हा यवतमाळ, (तत्कालीन स्वतंत्र मध्य भारत) येथे महानायक श्री. वसंतराव फुलसिंग नाईक (तत्कालीन उप महसूल मंत्री, मध्य प्रदेश आणि महाराष्ट्र राज्याचे मुख्यमंत्री) यांच्या नेतृत्वाखाली एका सामायिक व्यासपीठावर एकत्र आला होता. नॅशनल बंजारा मोफत हॉस्टेल (फ्री बोर्डिंग आणि लॉजिंग) मध्ये राहणारे तरुण ज्यांच्या मनात एक कल्पना अंकुरली होती आणि ते तरुण विद्यार्थी होते, श्री. प्रतापसिंग आडे, डॉ.आर.आर. राठोड आणि श्री. गजाधर राठोड यांनी बंजारा समाज संघटित व्हावा म्हणून , *'सीपी आणि बेरार बंजारा युवक परिषद (संघ)'* नावाच्या सामाजिक संघटनेची सुरवातीला स्थापन करण्यात आली.आणि परिणामी श्री. वसंतराव नाईक यांच्या नेतृत्वाखाली व त्यांचे बंधू श्री. बाबासाहेब (राजुसींग नाईक) यांच्या सूचनेवरून पद्मश्री श्री. रामसिंगजी भानवत, श्री. प्रतापसिंह आडे, श्री. बाबुसिंग राठोड, श्री. मुडे गुरुजी, श्री. गजाधर राठोड, श्री. हीरा सदा पवार, श्री. सोनबा चंदू नाईक, श्री. हरजी नायक आणि इतर सर्वांच्या सहयोगाने "ऑल इंडिया बंजारा सेवा संघ" (AIBSS) या सामाजिक संघटनेच्या स्थापनेत झाली.
त्यान्वये, *‘अखिल भारतीय बंजारा सेवा संघ’ (AIBSS)* ची पहिली परिषद दिग्रस शहरातील कॉटन मार्केटच्या मैदानावर आयोजित करण्यात आली होती. यावेळी श्री. लाल बहादूरजी शास्त्री (तत्कालीन रेल्वे मंत्री, भारत सरकार) प्रमुख पाहुणे म्हणून उपस्थित होते आणि संमेलनाचे अध्यक्ष श्री. वसंतराव नाईक होते. या पहिल्या परिषदेत ‘अखिल भारतीय बंजारा सेवा संघ’ (AIBSS) या नावाने आणि शीर्षकाने सामाजिक संघटना स्थापन करण्याचा संकल्प करण्यात आला. श्री. उत्तमराव बळीराम राठोड (तत्कालीन एम.ए.चे विद्यार्थी) हे संघटनेचे पहिले संस्थापक अध्यक्ष होते आणि श्री. प्रतापसिंह आडे यांची सरचिटणीस पदी निवड करण्यात आली. तेव्हापासून "अखिल भारतीय बंजारा सेवा संघ" (AIBSS) ही एक सामाजिक/स्वयंसेवी संघटना/संस्था म्हणून काम करीत आहे. देशातील समस्त बंजारांना शिक्षित, संघटित करण्यासाठी, उन्नतीसाठी व सर्वांगीण सुधारणा कार्यक्रम राबविण्यासाठी ही संघटना आजही सातत्याने कार्यरत आहे.
त्या अनुषंगाने, अखिल भारतीय बंजारा सेवा संघाने देशातील बंजारांच्या समाजाच्या सामाजिक सुधारणा, आर्थिक व शैक्षणिक विकासासाठी विविध कार्यक्रमांचे आयोजन केले आहे. त्यांच्या हक्क आणि विशेषाधिकारांच्या संरक्षणासाठी ही संस्था सदैव कार्यरत आहे. तसेच, देशातील अनेक राज्यांमध्ये राहणारा बंजारा समाज जो जवळजवळ वेगवेगळ्या 32 नावांनी ओळखल्या जातो व 12 पोटजातीत विभागलेलाआहे मात्र प्रामुख्याने *"बंजारा" किंवा "गोर बंजारा" आणि "लमाणी"* या नावाने लोकप्रियतेने ओळखला जातो. बंजारा समुदाय हा देशाच्या संस्कृतीचा दिपस्तंभ असल्याने, अखिल भारतीय बंजारा सेवा संघाने संविधानिक मार्गाने, लोकशाही तत्त्वांनुसार आणि शांततापूर्ण दृष्टिकोन आणि पद्धतींचा अवलंब करून आपली ध्येये व उद्दिष्टे साध्य करावीत आणि बंजारा समाजाला न्याय मिळवून द्यावा तथा देशाच्या सार्वभौम प्रजासत्ताकमध्ये संविधानिकरित्या हमी दिलेल्या मूलभूत अधिकारांच्या अंतर्गत AIBSS आपल्या नागरिकांसाठी काम करेल असा संकल्प संघटनच्या स्थापने मागे आहे.
जसे देशातील बंजारा समाजाच्या हक्कांचे आणि विशेषाधिकारांचे संरक्षण करण्यासाठी 30 जानेवारी 1953 रोजी दिग्रस जिल्हा- यवतमाळ , महाराष्ट्र राज्य येथे श्री. वसंतरावजी फुलसिंग नाईक यांच्या नेतृत्वाखाली या सामाजिक संघटनेचा जन्म झाला. 30 जानेवारी 2022 हा अखिल भारतीय बंजारा सेवा संघाचा 69 वा स्थापना दिवस. कोअर कमिटीने हा स्थापना दिवस 30 जानेवारी 2022 रोजी महाराष्ट्रातच साजरा करण्याचा निर्णय घेतला आहे जिथे या संघटनेचा जन्म झाला. अशा या विशेष ऐतिहासिक दिवसाच्या निमित्ताने जेव्हा संपूर्ण बंजारा समाजाला केवळ असोसिएशनची सुरुवात आणि त्याचे संस्थापकच नव्हे तर संघटनेच्या स्थापनेपासूनच्या महत्त्वपूर्ण विकासाच्या पैलूवर देखील प्रतिबिंबित करण्याचा हा दिवस आहे.
1953 पासून, "अखिल भारतीय बंजारा सेवा संघ" बंजारां समाजाची एकमेव मातृ संघटना म्हणून गोर-पंचायत (सामुदायिक बैठका), परिसंवाद, शिबिर (कामगार प्रशिक्षण शिबिरे), प्रादेशिक आणि राज्य परिषद, अखिल भारतीय परिषद, राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय परिषद आयोजित करत आलेली आहे. देशातील निरक्षर बंजारांना संघटित व मार्गदर्शन करण्यासाठी, त्यांच्यात जागरुकता निर्माण करण्यासाठी, शिक्षित करण्यासाठी आणि प्रेरित करण्यासाठी "काश्मीर ते कन्याकुमारी आणि कच्छचे रण ते आसाम/त्रिपुरा" पर्यंत संपूर्ण देशातील बंजारांना एकत्र आणण्यासाठी कार्य करणे आणि त्यांना एका समान व्यासपीठावर आणणे हा संघटनेचा मुख्य उद्देश आहे. आज नॅशनल बंजारा प्रोफेसर्स असोसिएशन, स्टेट बंजारा प्रोफेसर्स/टीचर्स असोसिएशन, नॅशनल बंजारा डॉक्टर्स असोसिएशन यांसारख्या AIBSS च्या विंग द्वारे बंजारा समाजाच्या उत्थानासाठी विविध सामाजिक उपक्रम सुरू आहेत.
श्री. वसंतराव नाईक यांनी आपल्या राजकीय कार्यकाळात सामाजिक, नैतिक आणि राजकीय विचारसरणीची मूलभूत मालिका प्रदान करून देशाच्या विकासाचा मार्ग प्रशस्त केला. त्यांनी महाराष्ट्र राज्याच्या सामाजिक, शैक्षणिक, सांस्कृतिक, कृषी-औद्योगिक इत्यादी समाज परिवर्तनाच्या संकल्पनेने, धैर्याने, वक्तृत्वाने, निर्भयतेने आणि अभ्यासपूर्ण राजकीय कौशल्याने मांडून महाराष्ट्र राज्यासह इतर राज्यात स्थायिक झालेल्या बंजारा समाजाच्या शाश्वत विकासाचा मार्ग मोकळा केला. त्यांची दूरदृष्टी आणि अभिव्यक्ती पद्धती, अभ्यासपूर्ण राज्यकर्तृत्व, वैज्ञानिक विचार आणि मूलभूत तत्त्वांच्या उपयोजनाने महाराष्ट्र राज्य समृद्ध- 'सुजलाम-सुफलाम्' होऊ शकला. दरम्यान त्यांनी अखिल भारतीय बंजारा सेवा संघाच्या स्थापनेद्वारे देशातील बंजारा समाजाचा स्वाभिमानी, राष्ट्रवादी, स्वावलंबन आणि विकेंद्रित दृष्टिकोन जगासमोर आणला. या कारणास्तव, अखिल भारतीय बंजारा सेवा संघाच्या 69 व्या स्थापना दिनाच्या माध्यमातून श्री.वसंतराव नाईक यांच्या महान व्यक्तिमत्त्वाला, वर्तमान परिस्थितीत बंजारा समाजाचे स्थान व आव्हाने अखिल भारतीय बंजारा सेवा संघाला उजाळा देणे हे आपले नैतिक कर्तव्य बनते. या विशेष ऐतिहासिक दिवशी जेव्हा देशातील संपूर्ण बंजारा समाजाने संघटनेची सुरुवात आणि त्याच्या संस्थापकांचीच नव्हे तर संघटनेच्या स्थापनेपासूनच्या महत्त्वाच्या विकासात्मक पैलूंवर चिंतन करणे तथा ऐतिहासिक दृष्टिकोन ठळकपणे मांडणे हे या ऐतिहासिक स्थापना दिवसाच्या माध्यमातून सिद्ध करणे हा या कार्यक्रमाचा महत्त्वपूर्ण हेतू आहे. तसेच, हा 69 वा स्थापना दिवस हा आपला भव्य इतिहास साजरे करण्याचा आणि संस्थेच्या सततच्या प्रवासाशी पुन्हा जोडण्याचा विशेष दिवस आहे. मनाने, शरीराने आणि आत्म्याने आपण शिकण्याचा आनंद साजरा करतो आणि या स्थापना दिनाचा एक भाग म्हणून, अखिल भारतीय बंजारा सेवा संघाच्या भूतकाळातील आणि वर्तमान सदस्यांसह आणि सर्व बंजारा बंधू-भगिनींसोबत हे बंधन सामायिक करावयाचा हा क्षण आहे.
आपणास कळविण्यात अत्यानंद होत आहे की, या प्रित्यर्थ चंद्रपूर (महाराष्ट्र राज्य)येथे 30 जानेवारी 2022 रोजी ऑल इंडिया बंजारा सेवा संघाचे राष्ट्रीय कार्याध्यक्ष डॉ. टी. सी. राठोड, राष्ट्रीय कार्याध्यक्ष डी. रामा नायक, राष्ट्रीय महासचिव श्री. तुकाराम पवार यांच्या मार्गदर्शनाखाली 30 जानेवारी-ऑल इंडिया बंजारा सेवा संघाचा स्थापना दिवस मोठ्या उत्साहाने साजरा करण्यात येणार आहे. या ऐतिहासिक व महत्त्वपूर्ण कार्यक्रमाच्या माध्यमातून देश पातळीवरील बंजारा समाजाच्या विविध मागण्याच्या पुर्ततेसाठी शासन दरबारी पाठपुरावा केला जाणार आहे. सदर कार्यक्रम देशभरातील मान्यवरांसह असंख्य बंजारा बांधवांची उपस्थिती लाभनार आहे. बंजारा समाजाच्या विविध मागण्यांची व समस्येची राज्य व केंद्र सरकारला जाणीव करून देणे हा या ऐतिहासिक सोहळ्यामागील मुख्य उद्देश आहे.
*आज या संघटनेतील विकोपास गेलेले वाद यास गौण स्थान देऊन मात्र या कार्यक्रमाच्या निमित्ताने समाजाच्या विविध पैलूवर दस्तऐवज लिखित स्वरूपात होणे महत्त्वाचे आहे म्हणून या ऐतिहासिक घटनेचे* *महत्त्वाचे संस्मरण व त्यायोगाने समाजाच्या विविध पैलूवर लिखित स्वरुपात दस्तऐवजीकरण होत आहे. डिजीटलायजेशन कृत दस्तऐवजीकरण करण्यासाठी, ISBN स्मरणिका ही स्थापना दिनी प्रकाशित करण्यात येत आहे. त्यामुळे आपल्या लिखाणात..*
*वसंतराव नाईक साहेबांचे समग्र व्यक्तिमत्व, त्यांच्या सर्वांगीण विकास कार्याला उजाळा देणे, बंजारा समाजाच्या विकासात अखिल भारतीय बंजारा सेवा संघाचे लक्षणीय योगदान, इतिहास, निर्मिती, ध्येय व धोरणे, आपला गौरवपूर्ण इतिहास ,भाषा, संस्कृती व लोकसाहित्य यावर प्रकाश टाकणे,*
*सध्याच्या परिस्थितीत बंजारा समाजाच्या सामाजिक, शैक्षणिक आणि सांस्कृतिक समस्यांवर व आव्हानांवर व्यापक आणि वैचारिक चर्चा/मंथन घडविणे,*
*या कारणास्तव, देशातील लेखक व संशोधक/विचारवंतानी या स्मरणिकेसाठी खालील कोणत्याही एका विषयांवरील लेख हे आपल्या वैयक्तिक ज्ञानातून, अनुभवातून किंवा विशेष स्रोतातून सर्वसमावेशक, वैज्ञानिक आणि वैचारिक पद्धतीने लिहून पाठविण्याचे आवाहन करण्यात येत आहे.*
*लेख लिहिण्यासाठी प्रमुख विषय:*
*1 अखिल भारतीय बंजारा सेवा संघ स्थापने मागील महानायक वसंतराव नाईक यांची भूमिका.*
*2. अखिल भारतीय बंजारा सेवा संघाचा इतिहास जडणघडण व भूमिकाः*
*3. बंजारा समाजाच्या जडणघडणीत तत्कालीन समाजसुधारक, सुप्रसिद्ध व्यक्तिमत्व आणि अखिल भारतीय बंजारा सेवा संघाच्या सर्व राष्ट्रीय अध्यक्षांची भूमिकाः*
*4. जगातील बंजारा समाजाला जोडण्यात पद्मश्री रामसिंहजी भानवत यांचे योगदान.*
*5. बंजारा समाजाचा गौरवपूर्ण इतिहास, भाषा, संस्कृती व लोकसाहित्यः*
*6. वसंतरावजी नाईक यांचे शैक्षणिक क्षेत्रातील योगदान.*
*7. वसंतरावजी नाईक यांचे सामाजिक क्षेत्रातील योगदान.*
*8. वसंतरावजी नाईक यांचे राजकीय क्षेत्रातील योगदान.*
*9.वसंतरावजी नाईक यांचे कृषी क्षेत्रातील योगदान.*
*10. वसंतरावजी नाईक यांचे औद्योगिकीकरण क्षेत्रातील योगदान.*
*11. आदर्श पंचायत राज योजना आणि वसंतरावजी नाईक यांची भूमिका.*
*12. वसंतरावजी नाईक: आधुनिक महाराष्ट्राचे शिल्पकार.*
*13. वसंतरावजी नाईक: द्रष्टा नेता*
*14. वसंतरावजी नाईक: भारताचे आदर्श मुख्यमंत्री.*
*(वसंतरावजी नाईक साहेब यांच्या जीवन व कार्य यावरील कोणतेही संबंधित लेख.)*
*15. वर्तमान परिस्थितीत बंजारा समाजाच्या विविध समस्या व आव्हाने (प्रतेक समस्येवरील स्वतंत्र लेख)*
*16. बंजारा भाषा व राज्यघटनेची 8 वी अनुसूचीः*
*सूचनाः*
*लेखाच्या सुरवातीला लेख शिर्षक, लेखकाचे पूर्ण नाव, पत्रव्यवहार पत्ता, पिन, मोबाईल क्रमांक व e-mail नमुद करावे.*
*लेख पाठविण्याची अंतिम तारीख- 5 जानेवारी 2022*
*लेख मर्यादा- 500 ते 3000 शब्दांत*
*लेख भाषा- बंजारा भाषा-गोरबोली, मराठी, हिंदी व इंग्रजी*
*देवनागरी (मराठी/हिंदी) मजकूर फॉन्ट: Krutidev-10 किंवा ISM DV-TT सुरेख- (Word file)*
*इंग्रजी लेख फॉन्टः The Times New Roman-12 (Word file)*
*लेख मर्यादित वेळेत खालील e-mail Id वर ओपन फाईल वर्ड फॉरमॅटमध्येच पाठवावेत.*
*aibssfoundationday2022@gmail.com*
*हस्तलिखित किंवा फोटोकॉपी केलेले लेख स्वीकारले जाणार नाहीत.*
*फक्त टाईप केलेले लेख स्वीकारले जातील.*
*उशिरा प्राप्त झालेले लेख स्वीकारले जाणार नाहीत.*
*कार्यक्रमाला उपस्थित राहणाऱ्यांना स्मरणिकेचे मोफत वाटप केले जाईल. जे लेखक या कार्यक्रमाला उपस्थित राहू शकणार नाहीत त्यांना त्यांच्या घरच्या पत्त्यावर स्मरणिका पाठवली जाईल.*
*स्मरणिका वाचकांसाठी विविध आंतरराष्ट्रीय वेब पोर्टलवर सुद्धा उपलब्ध करून दिली जाणार आहे.*
*या स्मरणिकेत सर्व क्षेत्रातील लेखकांनी सहभागी होऊन व आपले बहुमोल लेख सादर करून या ऐतिहासिक घटनेचे साक्षीदार व्हा...!*
*संपर्क-*
*मुख्य संपादक: डॉ. दिनेश सेवा राठोड*
(नॕशनल बंजारा प्रोफेसर्स असोसिएशन)
*दूरध्वनी: 9404372756*
*सहसंपादक:*
*श्री. शंकर आडे*
(पत्रकार तथा प्रवक्ता अखिल भारतीय बंजारा सेवा संघ)*
*दूरध्वनी: 8805955061*
*कार्यकारी संपादकीय समिती:*
*अखिल भारतीय बंजारा सेवा संघ स्थापना दिन स्मरणिका-2022*
*स्मरणिकेसाठी मागवण्यात येणाऱ्या लेखा बाबतची माहिती ही इंग्रजी, हिंदी आणि मराठी भाषांमध्ये एकाच वेळी विविध सोशल मीडियावर प्रसारित करण्यात आलेली आहे.*
*विनंती की, आपण स्थापना दिनाच्या या ऐतिहासिक सोहळ्याला सर्वांनी अवश्य उपस्थित राहावे. आपले स्वागत आहे.*
🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏
*धन्यवाद....!!*
